หลักคำสอนทางพุทธศาสนา 5 ประการที่มักเข้าใจผิด
1. ทุกข์: ไม่ใช่แค่ "ความทุกข์ทรมาน"
คำว่า ทุกข์ มักถูกแปลว่า
"ความทุกข์ทรมาน"
ทำให้หลายคนเข้าใจผิดว่าพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่มองโลกในแง่ร้าย
แต่ความหมายที่ถูกต้องคือ "ความไม่น่าพอใจ" หรือ
"ความไม่สบายใจ" พระพุทธเจ้าไม่ได้สอนว่าชีวิตมีแต่ความทุกข์
แต่สอนว่าสรรพสิ่งทั้งปวงล้วนไม่เที่ยงแท้
และความไม่เที่ยงแท้นี้เองที่ทำให้ไม่มีความสุขที่ยั่งยืน
การทำความเข้าใจเรื่องนี้เป็นกุญแจสำคัญสู่การเข้าใจอริยสัจ 4
2. สุญญตา: ไม่ใช่ "ความว่างเปล่า"
หลักธรรมเรื่อง สุญญตา (sˊuˉnyataˉ) มักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นแนวคิดแบบสุญนิยมที่เชื่อว่าไม่มีสิ่งใดดำรงอยู่จริง
แต่ในความเป็นจริงแล้ว
สุญญตาหมายถึงการที่สรรพสิ่งทั้งหลายไม่มีแก่นสารที่คงที่และเป็นอิสระ
ทุกสิ่งล้วนดำรงอยู่ด้วยการอาศัยซึ่งกันและกัน ยกตัวอย่างเช่น
เก้าอี้ไม่ได้มีอยู่ได้ด้วยตัวของมันเอง แต่เกิดจากการรวมกันของชิ้นส่วนต่างๆ (ไม้, ตะปู) และจากความคิดของเราที่กำหนดว่ามันคือ
"เก้าอี้" นี่ไม่ใช่การปฏิเสธการมีอยู่จริง
แต่เป็นการทำความเข้าใจธรรมชาติของความเป็นจริงในฐานะสิ่งที่เชื่อมโยงกันและไม่มีตัวตนที่ถาวร
3. อนัตตา: ไม่ใช่ "การไม่มีตัวตน"
หลักธรรมเรื่อง อนัตตา ("ไม่มีตัวตน")
มักถูกเข้าใจผิดว่ามนุษย์ไม่มีตัวตนอยู่จริง แต่หลักคำสอนนี้หมายถึงการที่ไม่มี
"แก่นแท้" หรือ "วิญญาณ"
ที่คงที่และเป็นนิรันดร์ที่สามารถถ่ายทอดข้ามภพข้ามชาติได้
ตัวตนของบุคคลประกอบด้วยขันธ์ 5 ที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ
นี่ไม่ใช่การปฏิเสธการมีอยู่จริง แต่เป็นการปฏิเสธตัวตนที่คงที่และเป็นนิรันดร์
ภพชาติใหม่เกิดขึ้นจากร่องรอยของกรรมจากภพชาติเก่า
เหมือนการจุดเทียนเล่มใหม่ด้วยไฟจากเทียนเล่มเดิม
4. กรรม: ไม่ใช่ "การลงโทษจากพระเจ้า"
หลายคนมองว่า กรรม เป็นระบบการตัดสินจากพระเจ้าหรือเป็นแค่กฎ
"ทำอะไรไว้ก็ได้แบบนั้น" ในช่วงชีวิตเดียว แต่ในทางพุทธศาสนา
กรรมคือกฎแห่งเหตุและผลที่เกิดจาก เจตนา ของบุคคล การกระทำที่มีเจตนา ทั้งทางกาย วาจา และใจ จะสร้าง
"เมล็ดกรรม" ที่จะส่งผลในอนาคต
นี่ไม่ใช่เรื่องของพระเจ้าหรือผู้พิพากษาแห่งจักรวาลที่คอยให้รางวัลหรือลงโทษ
แต่เป็นกฎธรรมชาติที่การกระทำซึ่งเกิดจากเจตนาดีหรือไม่ดี จะสร้างผลของมันเอง
5. พระพุทธเจ้า: ไม่ใช่ "พระเจ้า"
หลายคนเข้าใจผิดว่าพระพุทธเจ้าคือพระเจ้าที่ต้องบูชา
แท้จริงแล้ว พระพุทธเจ้า (สิทธัตถะ โคตมะ)
ทรงเป็นมนุษย์ที่ตรัสรู้และทรงสั่งสอนผู้อื่นให้เดินตามเส้นทางเดียวกัน
พระองค์ทรงได้รับการเคารพในฐานะ พระอาจารย์ และ ผู้นำทาง ไม่ใช่ในฐานะผู้สร้าง
การกราบไหว้พระพุทธรูปจึงเป็นการแสดงความเคารพต่อคำสอนและเป็นการย้ำเตือนถึงศักยภาพแห่งการตรัสรู้ที่มีอยู่ในตัวเราทุกคน
ความเข้าใจผิดอื่นๆ:
- ไม่ใช่ชาวพุทธทุกคนที่เป็นมังสวิรัติ
- การทำสมาธิไม่ได้เป็นกิจวัตรประจำวันของชาวพุทธทุกคนในทางประวัติศาสตร์
โดยเฉพาะในกลุ่มฆราวาส
- พุทธศาสนาไม่ใช่ศาสนาเดียว
แต่ประกอบด้วยหลายนิกายและประเพณี
- พุทธศาสนาสอนเรื่อง การเกิดใหม่ (rebirth) ไม่ใช่การกลับชาติมาเกิดใหม่
(reincarnation) เพราะไม่มีวิญญาณที่จะกลับมา
- พุทธศาสนามีทั้งแนวคิดทางปรัชญาและหลักการทางศาสนาควบคู่กันไป
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น